Olgierd Ziebart
Współczesny rynek chemii wymaga częstokroć zorganizowania procesu dostawy dla produktów o wysokiej temperaturze transportu. Uwarunkowania te wymuszają zarówno wśród producentów jak i organizatorów łańcucha logistycznego poszukiwania rozwiązań, umożliwiających transport materiału z zachowaniem wymaganych przez niego temperatur krytycznych. W poniższym artykule chcielibyśmy zaprezentować i zarazem porównać dwa typy tankkontenerów wykorzystywanych do przewozu produktu, którego przeciętna temperatura załadunku wynosi 150oC, a wymagana przez odbiorcę temperatura odbioru nie powinna być niższa niż 115 oC.
Fot. 1 - Tankkontnener typu: VanHool (po lewej) UBH (po prawej).
1. Wymiary zewnętrzne
Zarówno kontenery UBH jak i VanHool mimo, iż zaliczane są do typu kontenerów 20' nie spełniają standardów ISO-kontenerów stosowanych głównie przez przewoźników morskich. Zbiorniki te przystosowano raczej do wymogów przepisów ruchu drogowego i tak ich szerokość zewnętrzna wynosi w jednym i drugim wypadku 2,55 m, przy czym tanki UBH mają w górnej i dolnej części ramy ścięcie skracające je do wymiarów kontenera ISO, czyli 2,438 m. Uskoku tego brak w kontenerach VanHool, stąd mogą one sprawić czasami problem na niektórych stanowiskach rozładowczych. Obydwa typy są także wyższe od standardu ISO 20', UBH o ok. 5 cm, a VanHool o ok. 9 cm. Długość ich odpowiada jednak normie i mieści się w 6,058 m. Wymiary te nie stanowią z zasady zasadniczego problemu w transporcie kolejowym i drogowym, mogą jednak powodować pewne perturbacje przy przewozie morskim, w którym armatorom łatwiej jest ładować jednostki standartowe.
2. Pojemność i masa kontenerów
Parametr ten stanowi jeden z najważniejszych elementów branych pod uwagę w procesie wyboru kontenera do realizacji zadań transportowych. Tanki angielskiej firmy UBH mają o 110 l mniejszą pojemność niż belgijskie VanHool lecz rekompensują to swoją masą własną (tara), która jest aż o 585 kg mniejsza niż u konkurencyjnej jednostki. Podstawowe parametry napełnieniowe przedstawia poniższa tabela.
Przewaga w ładowności kontenerów typu UBH szczególnie przy produktach o gęstości większej niż 1g/cm3 (cięższych od wody). Przy założeniu 90% stopnia napełnienia kontenera i dla masy własnej zestawu (ciągnik siodłowy i naczepa kontenerowa) nie większej niż 12 ton tanki belgijskie nie przekroczą dopuszczalnej masy całkowitej 40 ton dla produktu o gęstości 1,05 g/cm3, którego załadować będzie można 23 625kg (maksymalnie 23 520kg dla UBH), a konkurencyjne kontenery angielskie przyjmą dla podobnych założeń 24 300kg (maksymalnie 23 700kg dla VanHool) cieczy o gęstości 1,085 g/cm3. Te z pozoru niewielkie, bo sięgające maksymalnie 600kg różnice w ładowności rzeczywistej omawianych tu jednostek są jednak ważnym parametrem kalkulacyjnym dla zleceniodawcy przewozu (głównie producenta lub odbiorcy produktu), który zainteresowany jest z oczywistych względów jak najniższym kosztem transportu w przeliczeniu na tonę (kilogram) produktu.
3. Właściwości termiczne kontenerów
Dominującą cechą podlegającą analizie w obydwu wypadkach jest jednak charakterystyka termiczna tych tankkontenerów. Zwiększona masa jednostek VanHool spowodowana została grubszą niż u konkurencyjnych UBH izolacją z wełny szklanej. Ta 585 kg różnica w masie własnej (tara weight) zdecydowanie rekompensuje straty ciepła w procesie przewozu. Przy założeniu 7 dniowego transportu i podobnej temperatury załadunku - 150oC - oraz masy produktu - ok. 23 300kg średni dobowy spadek temperatury liczony dla całorocznych warunków klimatycznych występujących w Polsce wynosi u tanków UBH ok. 7,71 oC na dobę, a dla tanków VanHool tylko 4,43 oC. Oczywiście spadek temperatury jest różnych w poszczególnych daniach przewozu (lub składowania) kontenera i w pewnym uproszczeniu przedstawia się dla poszczególnych dni następująco.
Jak wynika z powyższych tabeli w pierwszych dniach przewozu dobowa utrata temperatury dla przewożonego (składowanego) produktu jest wyższa niż w dniach następujących. Straty te różne są dla także w zmiennych okresach klimatycznych - oczywistą jest rzeczą, iż wyższe są zimą ok. 30% niż latem.
4. Wyposażenie dodatkowe kontenerów - armatura
Obydwa typy kontenerów mają podobne jeśli nie identyczne wyposażenie w armaturą przystosowaną do załadunku i rozładunku. Nalewanie produktu odbywa się w nich poprzez górny zawór kołnierzowy, do którego przyłączyć można wąż typu DIN 80 lub DIN 50. Rozładunek ciśnieniowy (azotem lub powietrzem) następuje poprzez dolny zawór spustowy - w tym wypadku ze złączem typu EURO, które zastąpić można przez inne przyłącze wymagane u odbiorcy produktu. Jeden i drugi typ jednostki posiada złącze na parę umożliwiające dodatkowe podgrzewanie produktu. Złącze to może być wyposażone w kolektor pary lub dodatkowe przyłącze zwrotne dla obiegu zamkniętego medium grzewczego.
Fot. 3 - Widok z góry na kontener typu VanHool - na pierwszym planie przyłącze do ciśnienia
roboczego (powietrze lub azot), plan drugi to właz kontrolny i zawór wpustowy
Fot. 4 - Zawór rozładowczy w kontenerze typu UBH
Żródło: Bertschi Poland Sp. z o.o., tel. 0 52 3748970, www.bertschi.com
Dodano: 16:03, 10.9.2004